Merlin, Büyücü Merlin (Kral Arthur Efsanesi)

Merlin, Büyücü Merlin (Keltçe Myrddin), Geoffrey de Monmouth’un Historia Regum Britanniae (Britanya Krallarının Tarihi) adlı eserinde Kral Arthur’un akıl danıştığı güçlü bir büyücünün adı olarak geçmektedir. Yazarın Kral Arthur ile hiçbir bağlantısı olmayan Myrddin Wyllt (Merlinus Caledonensis) adlı bir kâhin ile Britanya kökenli bir Romalı olan Ambrosius Aurelianus adlı iki karakterin öykülerini birleştirerek Merlin Ambrosius’u oluşturduktan sonra Arthur efsanesinin içine kattığı sanılmaktaysa da Hıristiyanlığın kabulünden sonra büyücülüğe indirgenmiş bir Kelt tanrısı olma ihtimali de söz konusudur.

Geoffrey’nin yarattığı Merlin karakteri sonradan en az Arthur kadar popüler olmuş,

hakkında büyücülüğü yanında, simyacı, hokkabaz hatta bir çeşit peygamber olduğuna dair yeni söylenceler yaratılmış, farklı bakış açılarıyla farklı Merlin portreleri tasvir edilmiştir. Genelde Merlin’in bir çeşit incubus ile ilişkiye giren ölümlü bir kadının oğlu olduğu, büyü ve entrikaları sayesinde Arthur’un kral olmasını sağladığı kabul görmektedir. Geleneksel öykü ise Merlin’in Uther Pendragon ile Cornwalllı İgraine’in buluşmasını sağlayarak Arthur’un doğumunu bizzat ayarladığı, sonrasında ise zamanı geldiğinde tahtın yasal varisi olarak ilan edeceği çocuğu yetiştirmesi için gizlice Sir Ector’a vermesi söz konusudur. Marion Zimmer Bradley’in 1982 tarihli Avalon’un Sisleri (The Mists of Avalon) adlı çalışmasında efsane feminist bakış açısıyla yorumlanırken bir druid (pagan Kelt

rahibi) olan Merlin’in öğrencisi Arthur’un tahta çıkmasını sağlayarak Hıristiyanlığın kabulünden sonra gizlice varlığını sürdüren eski Kelt dininin rahat bir nefes almasına hizmet ettiği iddia edilmiştir. T.H. White 1958 tarihli Geçmiş ve Gelecek Kral (The Once and Future King) adı çalışmasında ise Merlin’in zamanda yolculuk yaptığından gelecek hakkında fikir sahibi olduğunu kaydetmiştir.

Söylenceye göre Merlin, Arthur döneminden önce Vortigern adlı bir komutana inşa ettiği kalenin geceleri neden yıkıldığını keşfetmesine yardım etmiştir. Merlin komutana toprağı kazmasını söylediğinde yeraltında bir mağarada savaşan bir çift ejderha olduğunu görülmüş, bunların gelecekte Britanya tahtına geçecek iki büyük kral olan Uther ve Arthur’u sembolize ettiği anlaşılmıştır. White’ın anlatısında Merlin hayatının son günlerinden Nimue (veya Viviane) adlı bir büyücü kadın tarafından baştan çıkarılmış, kadın tatlı dilini kullanarak Merlin’in büyücülük sırlarını öğrendikten sonra adamı bir ağaç veya mağara içine hapsetmiştir. Böylece Arthur’un krallığının üzerine kara bulutlar çöktüğü zaman kral Merlin’in desteğinden yoksun kalmıştır. İnanışa göre büyücü burada ölmüştür ya da Arthur’un yeryüzüne döneceği güne dek orada hapis kalacaktır. Ortaçağ’da yayılan bir başka söylencede ise Merlin’in Solway Firth savaşından sonra aklını kaçırdığı, kılıcını kırarak ormanda nehir kıyısında bir evde yaşamaya başladığını anlatılmaktadır.

Merlin’in pek çok sihirli eşyaya sahip olduğu söylenmekte olup, bunlar arasında en önemlileri içen kişiye yaşam enerjisi veren, pis dudaklara değdiğinde içindekini taşıran sihirli bir kupa ile kişiye istediğini görme imkânı veren sihirli bir aynadır.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016